تلرانس به چه معناست؟ تلرانس یعنی مقدار خطای مجاز، خطا در هر سیستمی مانند باکتری وجود دارد نمیتوان آن را از بین برد فقط می‌خواهیم آن را بشناسیم.
جایگاه تلرانس در نقشه کشی صنعتی
نقشه مهندسی سندی رسمی است تعریفی دقیق از یک قطعه یا مجموعه‌ای از قطعات را ارائه می‌دهد لذا این تعریف تا حد امکان بایستی دقیق واضح و قابل اجرا باشد و از هدر رفتن هزینه به هنگام ساخت و تولید جلوگیری نماید یکی از ویژگی‌های این سند ارائه تلرانس های هندسی و ابعادی بر روی نقشه قطعات می‌باشد. به نوعی می‌توان گفت که تلرانس های هندسی و ابعادی یک زبان بین‌المللی برای معرفی دقیق قطعات در نقشه های صنعتی هستند.
این زبان علائم قوانین و تعاریفی را شامل می‌گردد که محدوده ابعاد، موقعیت‌ها، راستاها و فرم‌ها را نشان می‌دهند. تلرانس‌های هندسی و ابعادی زبانی صحیح است به وسیله آن می‌تواند منظور را بر روی نقشه قطعات به دیگران و به سهولت تفهیم نماید و ارتباط در سطح بخش‌های طراحی ساخت و تولید و کنترل کیفیت با به کار بردن تلرانس‌ها برقرار می‌گردد و به وسیله آنها می توان فرضیات احتمالی در فرایند‌ها و بازرسی‌ها را به شدت کاهش داد درصورت کاربرد صحیح تلرانس‌های ابعادی و هندسی می توان علاوه بر افزایش کیفیت قطعات راندمان بیشتری را از نظر اقتصادی در قطعات و سیستم‌های تولیدی ایجاد نمود.
از این رو استفاده از تلرانس‌های ابعادی و هندسی امروزه اجتناب‌ناپذیر بوده و هر مهندسی یا کارشناسی که در زمینه های طراحی، ساخت تولید،کنترل کیفیت و حتی بازرگانی فعالیت می‌نماید ناگزیر به استفاده از آنها می باشد.
تعریف تلرانس
تلرانس به معنای مقدار خطای مجاز است وقتی شما قطعه‌ای را در نرم افزارهای طراحی مثل سالیدورک و کتیا طراحی می‌کنید طبق همان نقشه ساخته نمی‌شود و خطاهای موقع ساخت وجود دارد و باید این خطاها را شناخت و به عنوان تلرانس ساخت قطعات در نظر گرفت،این خطاها چرا بوجود می‌آیند؟
در هنگام ساخت قطعات ابعاد قطعه و شکل هندسی آن به دلایل مختلفی نظیر محدود بودن دقت دستگاه‌های ساخت و خطا پذیر بودن روش‌های تولیدی به کار گرفته شده طبق مدل دقیق نقشه صنعتی ساخته نمی‌شود، این خطاها باعث بروز مشکلاتی در مونتاژ می‌شود، در هنگام ساخت هر قطعه بایستی دو تلرانس را در نظر گرفت:
- تلرانس ابعادی
- تلرانس هندسی
- همانطور که می‌دانید خطا مانند باکتری است که نمیتوان آنرا از بین برد فقط می‌خواهیم آنها را بشناسیم و با توجه به عملکرد مقداری برای آن تعیین کرد. بدیهی است هر چقدر مقدار تلرانس کوچکتر باشد دقت بیشتری برای ساخت نیاز دارد بنابراین هزینه تولید را افزایش می‌دهد، همانطور که در نمودار شکل پایین مشاهده می‌کنید با باز شدن مقدار تلرانس ( بزرگ شدن مقدار تلرانس) هزینه نیز کاهش می‌باید و هرچه تلرانس بسته‌تر باشد هزینه تولید نیز افزایش می‌یابد.