مفهوم تکانه:
تکانه یا اندازه حرکت، کمیتی است برداری که از حاصلضرب جرم در سرعت متحرک به دست می آید. تکانه همواره هم جهت و در امتداد با سرعت متحرک است و با حرف اختصاری P در فیزیک نشان داده می شود.
فرمول تکانه:
همان طور که از مفهوم اندازه حرکت برمی آید، فرمول محاسبه تکانه به صورت زیر است:
P= m* V
m : جرم متحرک
V : سرعت متحرک
واحد تکانه:
از آنجایی که یکای جرم یک جسم، کیلوگرم و یکای سرعت، متر بر ثانیه است، با توجه به فرمول فوق می توان گفت واحد استاندارد تکانه، کیلوگرم متر برثانیه ( kg.m/s) ) است.
رابطه تکانه و نیرو:
رابطه تکانه و نیرو ما را به سمت قانون دوم نیوتن سوق می دهد.
طبق قانون دوم نیوتن، برای غلبه بر وضعیت تعادل و اینرسی یک جسم بایستی بر آن نیرو وارد کنیم. حال برآیند نیروهای وارد بر یک جسم برابر با تغییرات تکانه در واحد زمان خواهد بود.
با توجه به اینکه تکانه معادل حاصلضرب جرم در سرعت متحرک است. با جایگزینی در رابطه بالا می توان نسبت سرعت به زمان را همان شتاب جسم دانست و به فرمول قانون دوم نیوتن رسید.
شتاب * جرم = برآیند نیرو
قانون بقای تکانه:
قانون بقای تکانه به معنای ثابت بودن اندازه حرکت یک جسم است و زمانی رخ می دهد که یا نیرویی بر جسم وارد نشود یا برآیند نیروهای وارد بر جسم صفر باشد. حتی زمانی که دو جسم به هم برخورد کنند، اگر جهت حرکت عوض نشود، همچنان اندازه حرکت دو جسم برابر می ماند.