CNC فرم کوتاه شده عبارت Computer Numerical Control و به معنی کنترل عددی رایانه‌ای می‌باشد. این دستگاه شامل یک مینی کامپیوتر یا میکرو کامپیوتر می‌باشد که در اصل به عنوان واحد کنترل دستگاه عمل کرده و تا حد امکان مدارهای سخت‌افزار اضافی در واحد کنترل حذف شده است. این کامپیوتر وظیفه ارسال برنامه‌های لازم جهت برش و یا حک فلزات و غیر فلزات را بر عهده دارد. در واقع، تمام مراحل انجام کار و ابعاد نهایی قطعات از طریق کامپیوتر به دستگاه ارسال می‌شود. به همین دلیل برش CNC را می‌توان مانند یک ربات دانست که با برنامه‌ریزی کار کرده و از دستورالعمل‌های شما پیروی می‌نماید. در دستگاه برش CNC برنامه در حافظه کامپیوتر ذخیره می‌شود و برنامه‌نویس به راحتی می‌تواند کدها، برنامه‌ها و الزامات را نوشته و ویرایش نماید. برنامه نوشته شده قابلیت استفاده برای قسمت‌های مختلف را داشته و نیازی به تکرار دوباره نمی‌باشد.
تقریبا تمام مواد با استفاده از CNC قابل ماشین‌کاری هستند که به آن ماشین کاری cnc می گویند. اما به طور کلی، انتخاب متریال اولیه به نوع فعالیت و محصولی که مد نظر دارید بستگی خواهد داشت. متریالی که به صورت معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از: آلومینیوم، برنج، مس، استیل، تیتانیوم، چوب فوم، فایبر گلاس و انواع پلاستیک.
ابزارهای مختلفی بر روی دستگاه برش CNC قابل اجرا و استفاده هستند که از این میان می‌توان به دستگاه تراش، دستگاه فرز و ماشین حفاری اشاره کرد. این ابزارها با برداشتن و حذف کردن بخش‌هایی از مواد از جمله فلزات و غیر فلزات، آن‌ها را به شکل‌ها و طرح‌های مختلف (گرد، چهارگوشه و ...) درمی‌آورند. در روش‌های سنتی، حضور اپراتور و نظارت وی بر روند انجام کار ضرورت داشت، در حالی که در دستگاه CNC نقش اپراتور به حداقل رسیده و صرفا باید برنامه و دستورالعمل‌ها را در کامپیوتر اجرا کرده و بقیه کار را کامپیوتر به صورت خودکار انجام خواهد داد.
ماشین‌کاری به طور کلی فرایندی است که طی آن یک قطعه خام از جنس پلاستیک، چوب، فلز و ... به محصول نهایی تبدیل می‌شود. در این فرایندکه پیش‌تر نیز اشاره شد، بخش‌هایی از ماده اولیه حذف شده و طرح مورد نظر اجرا می‌شود. اتوماتیک انجام شدن فعالیت‌ها در دستگاه CNC موجب بالا رفتن سرعت و همچنین، دقت در انجام فعالیت‌های مختلف ماشین‌کاری گشته است. این مزیت CNC به هنگام کار بر روی مواد گران‌قیمت و با ارزش بسیار با اهمیت جلوه می‌کند.
اغلب فرایندهای ماشین‌کاری نیاز به استفاده از ابزارهای مختلف (مانند انواع مته) برای برش و اجرای طرح مورد نظر دارند. دستگاه CNC به طور معمول قابلیت ترکیب این ابزارها را در یک واحد یا سلول مشترک دارد. ماشین‌های پایه توانایی حرکت در طول یک یا دو محور را دارند. در حالی که ماشین‌های پیشرفته‌تر در طول محور x، y و z حرکت کرده و اغلب حول بیشتر از یک محور چرخ زده و حرکت می‌کند. ماشین‌های چندمحوری توانایی چرخاندن قطعه را به صورت خودکار داشته و اجازه خارج شدن موادی که در زیر قطعه انباشته شده بودند را می‌دهند. این مزیت دستگاه CNC موجب حذف مداخله نیروی کارگری برای چرخاندن قطعات شده است.
ماشین‌های CNC معمولا در یکی از این دو دسته قرار می‌گیرند:
1-تکنولوژی ماشین‌کاری معمولی- این دسته شامل تکنولوژی‌های زیر می‌باشد:
-دریل‌ها: این ابزار با چرخش و نفوذ به داخل قطعه مورد نظر موجب ایجاد طرح‌ها و اشکال جدید می‌شود.
-ابزارهای تراش: این ابزارها قطعات را بر خلاف حرکت مته دریل به چرخش در می‌آورند. این ابزار به صورت معمول تماس مستقیم با مواد برقرار می‌کند. این ماشین‌آلات از ابزارهای برش دوار جهت حذف مواد از روی قطعه اصلی بهره می‌برند.
-ماشین‌آلات فرز: این ماشین‌آلات را می‌توان معمول‌ترین دستگاه‌های CNC دانست.
2-تکنولوژی ماشین‌کاری نوین- این دسته شامل موارد زیر می‌باشد:
-ماشین‌کاری الکتریکی یا شیمیایی: امروزه تکنولوژی‌های جدیدی وجود دارند که از تکنیک‌های مخصوصی برای برش مواد استفاده می‌کنند. در این زمینه می‌توان به ماشین‌کاری الکترومغناطیسی و ماشین‌کاری الکتروشیمیایی اشاره کرد. این تکنولوژی‌ها بسیار تخصصی بوده و در موارد خاص برای تولید انبوه و نوع خاصی از مواد استفاده می‌شوند.
- دیگر ابزارهای برش: از این ابزارها می‌توان به دستگاه لیزر cnc یا دستگاه‌های برش لیزری، ماشین‌آلات برش اکسیژن، ماشین‌آلات برش پلاسما و تکنولوژی برش واتر جت اشاره کرد.